Οι Παγίδες Της Χαμηλής Αυτοπεποίθησης

Εισαγωγή: Ένα Αποτυχημένο Business Meeting

Γιατί έχεις σιωπηρές δεύτερες σκέψεις ενώ οι υπόλοιποι μιλούν

Ένα πράμα που δεν κάνει η χαμηλή αυτοπεποίθηση είναι να τραμπουκίζει βίαια τον ψυχικό σου κόσμο με τις δυνατές τις κραυγές και την έντονη της παρουσία.

Αντιθέτως, αρέσκεται στο να σου ψιθυρίζει, σιγανά και γλυκά, κάθε λογής αμφιβολίες: «δεν είσαι αρκετά καλός», «αφού ξέρουμε πόσο άχρηστη είσαι», «ποιος ο λόγος να προσπαθήσεις;».

Κρύβεται στα μικρά πράγματα. Είναι αυτή που σε κάνει να διστάζεις να σηκώσεις το χέρι μέσα στην τάξη.

Αυτή που σε βάζει να υπεραναλύεις με τις ώρες ένα τυχαίο μήνυμα από έναν φίλο σου.

Αυτή που σου κρατάει το στόμα κλειστό όταν πας να προτείνεις μια έξυπνη ιδέα στο business meeting και αυτή που σε ωθεί να αποφεύγεις νέες ευκαιρίες επειδή είσαι πεπεισμένος ότι θα τα θαλασσώσεις.

Και το χειρότερο; Μετά από λίγα λεπτά, κάποιος άλλος πετάγεται και προτείνει την ιδέα που εσύ είχες σκεφτεί, απολαμβάνοντας όλον τον έπαινο και τις επευφημίες του συμβουλίου.

Και εσύ στέκεσαι σιωπηλός, μετανιωμένος, θυμωμένος με τον εαυτό σου και με ακόμα χαμηλότερη αυτοπεποίθηση απ’ ότι είχες πριν μπεις στο meeting. Ωραία…

Για αρχή, τι είναι η αυτοπεποίθηση;

Είναι η ικανότητα να πιστεύουμε (πεποίθηση) ότι ο εαυτός μας (αυτό-) είναι ικανός να πετύχει κάτι δύσκολο και σπουδαίο.

Είναι η εσωτερική φωνή που λέει: «μην φοβάσαι, τό ‘χουμε», ακόμη και όταν τα πράγματα μοιάζουν αβέβαια.

Μέχρι που μια μέρα αποφασίζει να στραφεί εναντίον σου και να υπονομεύσει την εξέλιξή σου.

Σε αυτό το blog θα μάθεις:

• Τις παγίδες που στήνεις (εν αγνοία σου) στον εαυτό σου.
• Από πού προέρχονται.
• Απλές και άμεσα εφαρμόσιμες στρατηγικές για μια σταθερά υψηλή αυτοπεποίθηση.

Εν αντιθέσει με μια κοινή αντίληψη που κυκλοφορεί εκεί έξω, η αυτοπεποίθηση δεν προορίζεται για λίγους τυχερούς, που έμελλε να γεννηθούν καλύτεροι. Είναι μια δεξιότητα.

Και όπως όλες οι δεξιότητες, εξασκείται και χτίζεται. Και ποια καλύτερη στιγμή για κάτι τέτοιο από το παρόν;

Πάμε να δουμε πώς.

Μέρος 1: Οι Παγίδες που Βάζουμε στους Εαυτούς μας

Πώς να ξεκολλήσεις από το ίδιο σου το μυαλό

Ας αναλύσουμε τις πιο συνηθισμένες παγίδες της:

• Αυτο-αμφισβήτηση

Η γνώριμη αυτή φωνή μέσα στο κεφάλι σου που διαρκώς ρωτάει: «Κι αν αποτύχω;» , «Μήπως δεν αξίζει το ρίσκο;», «Κι αν καταλάβουν ότι απλώς προσποιούμαι;». Της αρέσει να υπερβάλλει και να σε κάνει να αμφισβητείς τα πάντα.

Pro tip: Εντόπισέ την, δώσε της όνομα και κάνε το ακριβώς αντίθετο από αυτό που σου λέει.

• Τελειομανία

Η τελειομανία έχει την εξής μορφή: ξοδεύεις υπερβολικό χρόνο βελτιώνοντας και τελειοποιώντας και την παραμικρή λεπτομέρεια ενός έργου, με αποτέλεσμα να μην τελειώνει ποτέ.

Η τελειότητα είναι ένας μύθος. Αντ’ αυτού, αποδέξου το «αρκετά καλό» ως βαθμολογία, ολοκλήρωσε το έργο σου και προχώρα στο επόμενο.

• Σύγκριση

Σκρολλάρεις, ως είθισται, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, βλέπεις τα σπουδαία επιτεύγματα κάποιου αγνώστου και αμέσως σκέφτεσαι ποσό πίσω έχεις μείνει στη ζωή.

Η σύγκριση είναι ο κλέφτης της χαράς, λένε. Επικεντρώσου στο δικό σου προσωπικό ταξίδι και σύγκρινε τον εαυτό σου με το μοναδικό άτομο που έχει ακριβώς τα ίδια βιώματα, εμπειρίες, γνώσεις και ευκαιρίες με εσένα: τον εαυτό σου.

• Φόβος της Απόρριψης

Να τη πάλι η γνώριμη, σιωπηλή φωνή που ψιθυρίζει: «Κι αν δεν του αρέσω;» ή «Κι αν αποτύχω και φανώ σαν ηλίθιος μπροστά της;». Εδώ όμως έγκειται και η ουσία: ο φόβος της απόρριψης είναι αυτός που σε εμποδίζει να πάρεις τα απαραίτητα ρίσκα που θα σε οδηγήσουν στην ανάπτυξη και την πρόοδο. Ίσως και στο τηλέφωνο του ομορφόπαιδου που κοιτάς όλο το βραδύ.

Κάνε την προσπάθεια. Δέξου την απόρριψη. Γίνε πιο δυνατή. Προχώρα παρακάτω. Θα δεις τον φόβο να μειώνεται με κάθε επόμενη προσπάθεια.

• People-pleasing

Ο συνεχής αγώνας να κάνεις τους άλλους ευτυχισμένους σε βρίσκει να πραγματοποιείς την μια υποχώρηση πίσω από την άλλη (που φυσικά κάνεις δεν εκτιμάει) και να συμφωνείς σε πράγματα και καταστάσεις που από μόνος σου δεν θα σκεφτόσουν ποτέ να κάνεις.

Ερ: Η πηγή αυτής της υποχωρητικότητας;

Απ: Η χαμηλή αυτοπεποίθηση.

Ερ: Η λύση;

Aπ: Τοποθέτηση ξεκάθαρων ορίων και προτεραιοποίηση των δικών σου αναγκών και επιθυμιών.

Όταν βάζεις προτεραιότητα τον εαυτό σου, αποκτάς περισσότερη ενέργεια και αυτοπεποίθηση να είσαι δίπλα στους άλλους με έναν πιο υγιή, λιγότερο δουλοπρεπή τρόπο.

Στη συνέχεια: Τώρα που πήρες μια ιδέα του τι σε κρατάει πίσω, ας δούμε από πού προέρχονται αυτές οι παγίδες και πώς έγιναν τόσο ζόρικες και ισχυρές εξ αρχής.

Μέρος 2: Από που Προέρχονται οι Παγίδες της Χαμηλής Αυτοπεποίθησης

Δεν έχει να κάνει μαζί σου, αλλά με τον εγκέφαλό σου (ίσως και τα social media)

Ας ερευνήσουμε την προέλευση αυτών των παγίδων, ώστε να είσαι σε θέση να τις αναγνωρίζεις αμέσως με το που κάνουν την ύπουλη εμφάνισή τους.

• Κοινωνικός Προγραμματισμός

Από νεαρή ηλικία, μαθαίνουμε να δίνουμε προτεραιότητα στις προσδοκίες των άλλων· να είμαστε ευγενικοί, να μην ξεχωρίζουμε από το πλήθος, να ακολουθούμε τους κανόνες.

Κι ενώ όλα αυτά είναι χρήσιμα και ωραία σε κοινωνικό επίπεδο, καθώς κρατάν τα πράγματα σε μία τάξη, δεν παύουν να συντελούν ενεργά στην ισοπέδωση της ατομικότητας και της επιθυμίας σου να πας κόντρα στο ρεύμα.

• Προηγούμενες Εμπειρίες

Εκείνη η τραγικά αποτυχημένη παρουσίαση μπροστά σε όλο το αμφιθέατρο. Ή η φορά εκείνη που πέταξες μια ιδέα και όλο το γραφείο δεν σταματούσε να γελάει εις βάρος σου. Ή εκείνο το 8 στην βιολογία των πανελλήνιων. Ή όταν βρήκες επιτέλους το θάρρος και ανοίχτηκες, μόνο για να σου πει «σε βλέπω φιλικά».

Ο ανθρώπινος εγκέφαλος αρέσκεται στο να θυμάται τον πόνο περισσότερο από την επιτυχία, μια ιδιορρυθμία της ανθρώπινης επιβίωσης, αλλά όχι ακριβώς υποστηρικτική προς την αυτοπεποίθησή σου.

• Φόβος της Κριτικής

Έχουμε την συνήθεια να ενεργούμε και να συμπεριφερόμαστε σαν όλος ο κόσμος να παρακολουθεί την κάθε μας κίνηση. Αυτή η φανταστική «κριτική επιτροπή» κάνει ακόμα και τα πιο μικρά ρίσκα να μοιάζουν καταστροφικά, κρατώντας μας κολλημένους στη ζώνη άνεσής μας.

Καθώς όπως όλοι γνωρίζουμε, ο κόσμος δεν έχει να ασχοληθεί με τον δικό του εαυτό και το μόνο που τον απασχολεί από το πρωί μέχρι το βράδυ είναι το πώς τόλμησες να κάνεις εκείνο το σαρδάμ στην παρουσίαση της πτυχιακής σου.

• Μη Ρεαλιστικά Πρότυπα

Η κοινωνία και τα social media μας βομβαρδίζουν συνεχώς με τις ιδανικές εκδοχές των πράγματων. Με το πώς «πρέπει» να μοιάζει η επιτυχία, η ομορφιά, η ευφυΐα, η ευτυχία.

Έτσι, όταν εσύ, σαν φυσιολογικός άνθρωπος, υστερείς αυτών των απίθανων στάνταρ, δεν μπορείς πάρα να αισθάνεσαι ότι πάλι κάτι δεν κάνεις καλά, ότι δεν είσαι αρκετά καλή, ακόμη και όταν τα πας μια χαρά.

Οκ, όντως χρήσιμες αυτές οι πληροφορίες. Και τώρα;

Στην ενότητα που ακολουθεί, θα εξετάσουμε 5 απλές, πρακτικές στρατηγικές για να φτάσεις την αυτοπεποίθησή σου στα μεγέθη που της αξίζουν!

Μέρος 3: Πώς Χτίζεται η Αυτοπεποίθηση;

Σε 5 απλά βήματα

Τώρα που εξετάσαμε τις παγίδες, ας μιλήσουμε για τις λύσεις.

1. Κατάκτησε την πρώτη ώρα της ημέρας σου

Ξεκίνα το πρωί σου με μια μικρή αλλά ουσιαστική νίκη. Δεν έχει σημασία αν για εσένα αυτό είναι το στρώσιμο του κρεβατιού σου, είκοσι κάμψεις, 5 λεπτά διαλογισμού, ή 10 σελίδες από ένα σημαντικό βιβλίο. Σημασία έχει να ξεκινάς την μέρα σου με μια νίκη.

Γιατί λειτουργεί: Η επίτευξη νικών από νωρίς δημιουργεί την αντίστοιχη δυναμική και το κατάλληλο mindset για το υπόλοιπο της ημέρας.

2. Ο Κανόνας των Δύο Λεπτών

Ο κανόνας αυτός είναι πολύ απλός. Αν μια υποχρέωση/εργασία διαρκεί λιγότερο από δύο λεπτά, κάνε την αμέσως και μην την πολυσκέφτεσαι.

Γιατί λειτουργεί: Μικρές ενέργειες που γίνονται όμως με συνέπεια οδηγούν σε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη προς τον εαυτό (=αυτοπεποίθηση) με την πάροδο του χρόνου.

3. Εξασκήσου στο μικρο-θάρρος

Επίδειξε μικρές πράξεις θάρρους, μόλις λίγα μέτρα έξω από τη ζώνη άνεσής σου, σε καθημερινή βάση. Καλημέρισε έναν άγνωστο στο δρόμο, άφησε μουστάκι, φόρα ένα τολμηρό ντύσιμο, μοιράσου μια ασυνήθιστη ιδέα στο μεσημεριανό meeting.

Γιατί λειτουργεί: Κάθε πράξη θάρρους, όσο μικρή κι αν είναι, χτίζει ψυχική ανθεκτικότητα και επαναπρογραμματίζει την σχέση του εγκεφάλου σου με την αυτοπεποίθηση και την ικανότητά του για κάτι τολμηρό και θαρραλέο.

4. Κάνε «δίαιτα» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Αν παρατηρείς ότι το σκρολλάρισμα στα media σε κάνει να νιώθεις ανεπαρκής, τότε θέσε όρια. Εξέτασε μέχρι και το ενδεχόμενο να σταματήσεις να ακολουθείς συγκεκριμένους λογαριασμούς που κατ’ εξακολούθηση έχουν αρνητική επίδραση στην αυτοπεποίθησή σου και ξεκίνα να ακολουθείς λογαριασμούς που σε εκπαιδεύουν, σε εμπνέουν και σε κινητοποιούν.

Γιατί λειτουργεί: Η μείωση της έκθεσης σε μη ρεαλιστικές συγκρίσεις βοηθά στην εστίαση της προσοχής στη δική σου προσωπική ανάπτυξη και επιτεύγματα και όχι των άλλων.

5. Περιστοίχισε τον εαυτό σου με θετικά άτομα

Η αυτοπεποίθηση ευδοκιμεί στα θετικά περιβάλλοντα. Περίβαλλε τον εαυτό σου με άτομα που βρίσκονται κι αυτά στο ίδιο ταξίδι αυτοβελτίωσης με εσένα. Άτομα που αποτελούν κίνητρο και έμπνευση για εσένα, που σε κρατούν υπόλογο των πράξεων και των υποσχέσεών σου και που είναι εκεί στις νίκες άλλα και στις ήττες σου.

Γιατί λειτουργεί: Αρκετά αυτονόητο εδώ. Τέτοια άτομα ενισχύουν την αυτοεκτίμησή σου και κάνουν τις, υπό άλλες συνθήκες, αδύνατες καταστάσεις να φαίνονται ενδιαφέρουσες προκλήσεις.

Αντί Επιλόγου:  Η Δική Σου Αυτοπεποίθηση

Χτίζοντας έναν νέο εαυτό

Η αυτοπεποίθησή σου δεν έχει να κάνει με την τελειότητα ή με το να είσαι ατρόμητος.

Σε τελική ανάλυση, είναι η ικανότητά σου να είσαι εκεί για τον εαυτό σου και να μην τον «πουλάς», ακόμη και όταν οι πιθανότητες μοιάζουν εναντίον σου και οι αμφιβολίες παρεισφρέουν και σου θολώνουν το μυαλό.

Δεν είναι κάποιος προορισμός. Είναι μια καθημερινή επιλογή να εμπιστεύεσαι τις ικανότητές σου, να δρας σύμφωνα με τις αξίες και τις επιθυμίες σου και να συνεχίζεις να προχωράς μπροστά. Απέχεις πολύ λιγότερο απ’ όσο πιστεύεις από το άτομο που θέλεις να είσαι.

Για αυτό λοιπόν εμπιστέψου έμπρακτα στον εαυτό σου και σήκωσε το χέρι σου στο επόμενο business meeting! Οι επευφημίες και τα χειροκροτήματα σε περιμένουν.